Những ngày cuối năm, người viết bài nầy nhận được nhiều lời nhắn tin (text messages) chúc mừng năm mới từ bà con bạn bè – quả thật đó là một trong những điều mà bản thân cảm nhận được là mình vẫn còn may mắn và an ủi trong thời buổi dịch tể hoành hành cả xã hội loài người nầy!
Thời đại mà mọi sự giao dịch hầu hết qua phones và qua mạng online nầy, những lời chúc mừng đó cũng được gửi qua phones hoặc e-mails với vừa chữ viết vừa hình ảnh. Một trong những ý tưởng lồng trong hình ảnh gây ấn tượng nhất với chúng tôi, đó là những hình ảnh diễn tả một người vừa bịt mũi vừa túm gọn một cái bao rác đựng cả năm 2020 hôi tanh bẩn thỉu, xúi quẩy… đem liệng thùng rác – đồng thời; cũng người đó, giơ cả hai tay hoan nghênh, đón mừng cả bầu trời tươi sáng đầy hy vọng của năm 2021 về với mình.
Đúng vậy, ai cũng dễ đồng ý là năm 2020 chứa đựng quá nhiều kỷ lục tệ hại!
Đây là năm chết chóc nhiều nhất trong lịch sử Mỹ với số chết đạt lên 3 triệu người lần đầu tiên, phần lớn chính vì dịch covid-19 đã làm chết đến con số gần 400.000 người (cho đến thời điểm quá giữa tháng 1/21 nầy). Cũng vì lý do đó, sinh vọng dân Mỹ trong 2020 rút ngắn bớt cả 3 năm tròn. (theo CDC)
Nói chung, năm 2020 có thể nói là tệ hại cho cả thế giới nữa chứ không riêng Mỹ.
Bắt đầu với nước Úc bị cháy rừng từ tháng 9 năm 2019 qua đến tháng 3 năm 2020 luôn, với một diện tích kỷ lục đến 47 triệu mẫu, làm di tản, mất nhà hàng ngàn người và giết hại ít nhất 34 người. Mùa hè kế tiếp đó đến phiên California cũng đã bị cháy rừng một trận lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử tiểu bang nầy.
Đến ngày 9 tháng giêng, tổ chức Y tế Thế giới WHO đã thông báo khắp nơi rằng một loại virus có khả năng gây chết người có tên corona đã xuất hiện ở Vũ Hán, Trung quốc. Và chỉ trong vài tháng sau, con virus nầy đã nhanh chóng lan trải khắp hoàn cầu lây lan cho hơn 20 triệu người, gây tử vong cho ít nhất 751.000 người (con số nầy hiện nay mỗi phút mỗi tăng). Nhiều quốc gia phải ban hành lệnh lockdown. Thị trường cổ phiếu sụp đổ. Ngày 9 tháng 3, 2020 Dow Jones trải qua một ngày tệ hại nhất với chỉ số xuống thấp chưa từng thấy. Giá dầu thô xuống cả phân nửa. Thất nghiệp lan tràn. Các cơ sở kinh doanh phá sản, kinh tế đình trệ hết… Riêng nước Mỹ, không chỉ kinh tế đình trệ mà chính trị càng bê bết hơn!
Cuộc luận tội ông Donald Trump bắt đầu ngày 16 tháng 1 năm 2019 và kết thúc với sự thoát tội cho ông ngày 5 tháng 2 sau đó. Nhưng nước Mỹ dưới 4 năm với Trump, đã có nhiều chuyện hơn bất cứ đời tổng thống nào khác! Từ những ngày đầu tiên ông lên cầm quyền chưa có ngày nào nước Mỹ không có chuyện nọ chuyện kia liên quan đến những lời nói, câu tweets hay những quyết định về mọi vấn đề từ kinh tế đến chính trị, từ dịch tể đến sự thay đổi khí hậu, từ vấn đề “dân tộc độc tôn” (America First/White Nationalist/Supremacist/Cực hữu Proud Boys/QAnon,…) cho đến thuyết âm mưu (conspiracy theory), thuyết “bài”di dân, vv… cho đến những ngày cuối cùng hiện nay, tuy chỉ còn chưa đầy 2 tuần lễ nữa là mãn thúc cái nhiệm kỳ 4 năm đầy sóng gió nầy, vẫn không kịp chận đứng một cuộc “đột nhập, đập phá và càn quét Tòa nhà Quốc hội Mỹ” gây phẩn nộ cho cả mọi chính đảng trong nước và làm bất ngờ choáng váng cho cả thế giới!
Trước hết, nhất là trong suốt cái năm 2020 xúi quẩy nầy nếu phải kể lại từng sự kiện gây bất ổn mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng… cũng khó mà kể cho hết. Nhưng đã kể thì phải có đầu có đuôi. Chủ yếu là do sự xuất hiện của con virus corona từ cuối năm 19 kéo dài qua đầu năm 2020. Rồi từ sự tránh né của Trump đối với cái nguy hiểm thực sự của con virus nầy (với lý do mà chính ông cho biết trong cuộc phỏng vấn với ông Bob Woodward là vì sợ nói sự thực ra, dân chúng sẽ hoảng sợ?!), đưa đến chuyện bất đồng về chính sách đối phó dịch tể từ liên bang đến tiểu bang. Kết quả: số vụ nhiễm và chết vì dịch ngày càng tăng, bất mãn, biểu tình, bạo động, …Cho đến cuối tháng 5, 2020, thêm nhiều vụ bắn chết người da đen như George Floyd, Ahmaud Arbery, Breonna Taylor dính tới đủ kiểu hành xử bạo hành bởi một số nhân viên cảnh sát, khiến liên tục đưa đến biểu tình với tiêu đề “Black Lives Matter: BLM” trong cả hình thức ôn hòa lẫn bạo động. Tiếp đến tháng 8, khi thanh niên 29 tuổi Jacob Blake bị bắn bởi một cảnh sát ở Wisconsin và liệt từ thắt lưng trở xuống, lại còn thêm nhiều vụ biểu tình nữa! Xã hội Mỹ bất ổn mỗi ngày!!!
Cái năm 2020 nầy không chỉ chuyện xui về kinh tế chính trị, mà trong làng giải trí, thể thao văn nghệ cũng không thiếu chi chuyện buồn. Như vụ ngôi sao huyền thoại đội Lakers L.A. của Mỹ là Kobe Bryan tử nạn vì rớt máy bay hồi tháng 1, 2020 ở Cali. Từ giữa tháng 8, nạn cháy rừng từ Cali cho đến tiểu bang WA thiêu rụi hàng triệu mẫu và lấy nhà của hàng trăm ngàn dân. Cuối tháng 8, Nam tài tử nổi tiếng của “Black Panther” là Chadwick Boseman chết vì ung thư ở tuổi 43 khiến bao nhiêu người hâm mộ thương tiếc. Qua tháng 9, cái chết của Nữ Quan Tòa Tối Cao Pháp Viện Ruth Bade Ginsburg gây choáng váng mọi người và làm mất cân bằng giữa khuynh hướng bảo thủ và cấp tiến trong mọi quyết định của tòa tối cao. Đến tháng 10, ngôi sao nhạc Rock huyền thoại Eddie Van Halen 65 tuổi chết vì ung thư cũng đã làm mất đi một cây độc tấu ghi ta thần tượng của nước Mỹ. Chưa hết, đến tháng 11, vị chủ gameshow “Jeopardy” nổi tiếng của TV Mỹ là ông Alex Trebek qua đời sau 36 năm làm chủ show tranh tài chuyên giáo dục cũng như làm vui cho hàng triệu dân Mỹ, cuối cùng cũng phải bỏ cuộc vì ung thư tụy tạng ở giai đoạn cuối.
Đó là những người ra đi vì các nguyên nhân tự nhiên thông thường như tai nạn, bệnh tật hay tuổi già gây ra. Còn có đến gần 30 nghệ sĩ nhân tài đủ loại, từ âm nhạc đến diễn xuất, vv… đã bị qua đời vì dịch Covid-19, như superstar (siêu sao) về country music: Charley Pride, Ca sĩ trưởng (lead singer) Bruce Williamson, Ca sĩ và diễn viên nổi tiếng Trini Lopez, Nam diễn viên Broadway Nick Cordero, Ca sĩ nhạc rap (rapper) Fred the Godson, Nhà sản xuất và đạo diễn âm nhạc Hal Willner. Nam tài tử Jay Benedict, Nữ tài tử Lee Fierro, Nhạc sĩ từng đoạt giải Emmy và Grammy: Adam Schlesinger, Tài tử tiền bối của Hollywood: Andrew Jack; Nhạc công chơi Trumpet nổi tiếng Wallace Roney; Nhạc sĩ, Ca sĩ, Tây Ban Cầm thủ Alan Merrill; Ca Nhạc sĩ nhạc đồng quê Joe Diffie, vv…. không thể kể hết, – những nhân tài đã từ giả cuộc chơi sớm hơn vì sự đáp xuống Quả Đất nầy một cách bất ngờ của con Covid-19!
Đó là những sự kiện không tốt của năm xúi quẩy 2020 vừa qua! Còn năm nay, 2021?! Khi PTD viết bài nầy, thì nước Mỹ chỉ mới một vài ngày sau sự kiện đập phá tòa nhà Quốc Hội một cách kinh hoàng của đám người ủng hộ Trump. Hậu quả trực tiếp ngay sau đó là 5 người chết, 80 người bị bắt và 20 người bị truy tố tội phạm; trong khi cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn và số người bị bắt lên đến con số hàng trăm. Về mặt chính trị, coi như Trump tự đập đổ cái huyền thoại hơn 74 triệu phiếu bầu và 232 phiếu cử tri đoàn (những con số thật không dễ có chút nào) của mình sau vụ nầy!! Thật quá uỗng phí! Không biết ai bị khai thác, ai lợi dụng ai, ai là chủ bài, ai là con bài trong sự thực hiện cái kịch bản điên rồ và nguy hiểm nầy!!! Cuộc điều tra của nhà chức trách chẳng chóng thì chầy sẽ đưa ra những câu trả lời cho những câu hỏi đó, bởi vì với kỹ thuật tinh vi ngày nay, từng gương mặt, từng lời nói của các diễn viên trong màn kịch tiến quân, kéo dài hơn 3 tiếng đồng hồ nầy đã bị ghi lại từng chi tiết. Chính những lời khai của những người đó, cộng với những chi tiết trên khắp mạng thông tin xã hội về một kế hoạch “tiến về thủ đô, tiến vào quốc hội” đã được thông báo từ nhiều tuần trước, sẽ giúp cơ quan điều tra không khó để xác định ai là thủ phạm trực tiếp và gián tiếp trong kịch bản nầy.
Cũng qua những đoạn video clips đã được ghi lại trong đủ mọi góc cạnh của cuộc tiến quân tràn vào tòa nhà quốc hội nầy, cho thấy những con người hung hãn, xáp lá cà với cảnh sát bảo vệ, đập phá cửa kính, leo lên những bức tường cao nghệu của tòa nhà lập pháp, phất những lá cờ có chữ thật to: Trump for 2020, tận trên nóc tòa nhà lập pháp, như một đoàn quân chiến thắng! Trong một video clip (cảnh quay) được đưa lên TV, đã cho thấy một trong đám đông những người biểu tình vừa hung hăng tràn vào đại sảnh Quốc Hội vừa phấn khích la to, như đang giành lại được cái gì đã mất từ lâu: “We’re in”, “This is our country”, “This is our home”, “That’s it”!
Điều làm họ tức giận cũng dễ hiểu, bởi vì trong tòa nhà Quốc Hội Mỹ đã và đang là một nơi tập trung những đại biểu của mọi thành phần chủng tộc, màu da, đẳng cấp, thế hệ … đến từ mọi nguồn gốc khắp nơi trên thế giới – và đó cũng chính là tòa nhà mà những đại biểu có quyền lực quyết định mọi vấn đề trọng đại nhất của đất nước nầy! Căn nhà chung đó, căn nhà Quốc Hội quyết định vận mệnh của nước Mỹ đó, càng ngày càng đi đúng ý nghĩa của các nhà dựng quốc gia USA nầy đề ra: đó là căn nhà của một Hiệp Chủng Quốc, chứ hoàn toàn không phải là căn nhà của riêng anh hay của riêng tôi, gì cả !!! Và, đó chính là điều mà một số những cầm cờ Trump của ngày hôm đó đã hãnh diện gào lên khi bằng mọi cách lọt được vào một nơi mà họ cho là đáng ra phải là căn nhà của họ (đã từng bị tràn ngập và nay là lúc họ phải lấy lại).
Rất tiếc, năm 2021 đầy hy vọng đã được mở màn một cách đáng buồn, đáng xấu hổ như trên khiến nhiều người có ý thức yêu nước, dù trong mọi ngành nghề, khi trả lời phỏng vấn trên TV cũng đã nghẹn ngào muốn khóc!
Tuy nhiên, chúng ta vẫn không mất đi niềm tin rằng năm 2020 xúi quẩy đã qua, và năm sắp tới 2021 phải là tươi sáng hơn nhiều! Bạn sẽ hỏi: Tại sao nói tươi sáng khi mà vừa ăn mừng Tết Tây xong đã gặp một cảnh tượng quá thất vọng như vậy?!
PTD cũng phải cố gắng lấy chuyện xưa tích cũ ra để diễn giải cho an lòng. Đó là, ông bà ta xưa thường nói: “Tiền Hung hậu Kiết”, ý nói chuyện gì ban đầu có gặp điều chẳng lành, chẳng tốt, nhưng đoạn kết thế nào rồi cũng sẽ tốt đẹp – đừng lo!
Thôi thì, cũng biết rằng sau bốn năm đầy tranh chấp, chỉ trích, thóa mạ lẫn nhau, nghi ngờ đe đọa, lưỡng đảng chia rẻ, phân hóa từ trong chính quyền qua đến quốc hội và truyền vào cho đại chúng. Đến nỗi chúng ta ai sống ở đây cũng đều biết tới chuyện, ở xã hội Mỹ hiện nay dù ngay trong một gia đình vẫn có những thành viên cứ tin vào hệ thống ủng hộ Trump; ngược lại, cũng có những thành viên không thể tin giống như vậy! Thế là họ khó có thể ngồi cùng bàn, nói cùng chuyện với nhau! Thật đáng buồn!
Biết bao thời đại tổng thống Mỹ, dù Dân Chủ hay Cộng Hòa, hay Độc Lập, Tự Do, … nhất là kể từ ngày có cộng đồng gốc Việt chúng ta đến đây cư ngụ từ bốn năm thập niên đến nay – chưa ai từng thấy một nước Mỹ đả phá lẫn nhau, miệt thị lẫn nhau tệ hại như thế nầy, chưa kể đến sự kiện cuối cùng đập phá tòa nhà Capitol Hill thực thi và bảo vệ Hiến Pháp: biểu tượng tinh thần cao quý của dân tộc Mỹ – thì quả là… một sự kiện chưa từng dám nghĩ tới, chứ đừng nói từng thấy, như hiện nay! – Và giờ đây, sau bốn năm như vậy cộng thêm dịch tể Covid-19 lan tràn và lòng người hoang mang phân hóa, xã hội Mỹ còn lại là những gì?
Đó là tất cả thử thách đầy khó khăn cho chính quyền mới của ông TT Biden và bà Phó TT Kamala từ sau ngày 20 tháng 1 tới đây!
Cầu mong cho cả hai phối hợp hài hòa hai tính cách mà họ đang có: một bên nhu hòa, một bên cứng cỏi; một bên giải quyết bằng tình, một bên bằng lý, luật – hợp cùng với dàn nội các mà họ đã chọn lọc một cách hết sức kỹ càng – hy vọng rằng họ sẽ có thể đưa nước Mỹ nầy trở lại tình trạng bình thường ổn định trong bốn năm sắp tới! Wait and see!
Phó Thường Dân/Trống Đồng News
