Bài viết: Phó Thường Dân/Trống Đồng News
Cái tựa Mỗi Kỳ Một Chuyện của tiểu mục nầy khiến thật là khó để chọn lọc, bỡi vì mỗi kỳ chúng tôi tái ngộ bạn đọc thì có quá nhiều chuyện đã và đang xảy ra chứ không chỉ một chuyện mà thôi. Chẳng hạn thời sự đang được đề cập tới đều là những tin nóng hổi của nào là xung đột, tấn công hỏa tiển chết người giữa Iran và Do Thái – liên hệ dính dáng đến các vùng đất và lực lượng như Lebanon, Beirut, Gaza; Hezbollah, Hamas… làm Ông Mỹ đứng giữa thật là điên cái đầu không biết làm sao mà phân xử giữa không biết bao nhiêu là áp lực chung quanh từ trong ra ngoài!!!
Chưa hết! Giữa lúc người và người trên Trái Đất nầy đối xử với nhau mâu thuẫn quyết liệt một mất một còn như thế thì Bà Mẹ Thiên Nhiên Quyền Lực Bao Trùm Vũ Trụ (Mother Nature) lại cũng chẳng để yên cho con dân xứ nầy!!! Chẳng hạn chỉ vài tháng cách đây, liên tục những trận bảo tố cuồng phong mang tên Helene rồi Milton thay nhau càn quét qua vùng Florida, để lại hậu quả thảm khốc khiến tòa Bạch Ốc phải lo họp bàn để đối phó và giúp đỡ chính quyền địa phương nầy chống thảm họa thiên nhiên!
Trong khi đó trên trường chính trị, cuộc bầu cử tổng thống lại còn ập đến và dĩ nhiên đến hồi chung cuộc tất phải có kẻ thắng người bại. Hai chính đảng với lập trường và supporters (người ủng hộ) hoàn toàn đối nghịch nhau như hai thái cực – khiến cho bầu không khí nước Mỹ nầy ngày đêm gì cũng thấy căng thẳng ráo trọi!!! Những người dân ôn hòa chỉ cầu mong sao cho mọi thiên tai địch họa, xung khắc đấu đá… qua thật nhanh, để mọi người, ai còn sống sót được nhẹ bớt những stresses đè nặng từ trong nhà ra ngoài ngõ; chận đứng bớt căn bệnh tâm thần thời đại đang tăng mạnh ở xứ Mỹ nầy đến nỗi không thầy, không thuốc nào đủ đáp ứng nỗi nhu cầu đó hiện nay.
Giữa tình hình thực tế vừa kể, độc giả của chúng ta ở đây đại đa số đều là thuộc thành phần cao niên gốc Việt. Cuộc đời đã từng trải bao thời binh lửa dưới những chế độ khác nhau từ quốc gia đến cộng sản; từ bảo thủ đến tiến bộ; rồi vứt bỏ tất cả, bỏ chạy từ Việt đến Mỹ từ Đông đến Tây… nên phần đông trầm tỉnh nhận định và chờ đợi; ít hoảng loạn và dễ bị mắc bệnh tâm thần như những sắc dân hồi nào đến giờ không qua binh lửa chiến tranh cũng như những lớp tuổi trẻ hơn chưa từng nếm mùi chia ly khổ ải…
Chuyện đó âu cũng là đúng với định luật bù trừ của tạo hóa! Hiếm ai được Ơn Trên ưu đãi suốt một đời. Hầu hết đều phải qua những cuộc trải nghiệm: sướng trước khổ sau hoặc ngược lại – trong cuộc đời nầy. Nói chung, bà con gốc Việt mình cứ cho rằng dầu cho công dân Mỹ chung quanh ta có kêu trời vì chịu không thấu những áp lực của tình hình chính trị quân sự kinh tế xã hội mỗi ngày ở đây, thì cũng chỉ là ở mức độ khổ ải chưa bằng một phần của chúng ta trong những giai đoạn chịu đựng đói khổ chết chóc ác liệt suốt hơn 20 năm chiến tranh Việt Nam.
Suy luận vậy để mà yên chí làm ngơ bớt những áp lực vừa kể trên, để dành tâm trí lo chuyện gì đang ở ngay trước mắt, thực tế nhất, sắp xảy đến với chúng ta và những người sinh sống cùng thời “baby boomers” với chúng ta. Đố quý vị đó là chuyện gì?
Xin thưa, đó là Chuyện Về Hưu! Đúng vậy! Về Hưu là đề tài số 1 hiện nay mà không chỉ chúng ta với lý do giống như vừa dẫn nhập ở trên, mà là với nguyên cả lớp người sinh ra thời hậu Thế chiến II trên toàn thế giới nói chung, và ở đây, trên nước Mỹ nói riêng!
Chuyện Về Hưu là mối quan tâm chung của những người cao niên ở Mỹ ở độ tuổi từ 60 đến 70+ tuổi. Thế nên thỉnh thoảng vẫn có những tin hàng đầu (top stories) trên báo chí truyền thông về vấn đề nầy. Mới đây trang Web cố vấn tài chánh nổi tiếng với trên 120 triệu người cần tới mỗi năm: FinanceBuzz – đã đưa ra vấn đề nầy với những con số đã được kiểm chứng, cho rằng có đến 80% người Mỹ lo âu về chuyện: tuổi về hưu sẽ được tăng thêm: kéo dài thêm, có thể từ 67 lên 70!
Theo một thống kê từ Quinnipiac University thì có đến gần 80% người Mỹ “sẽ chống việc gia tăng tuổi về hưu toàn phần từ 67 lên 70.”
Điều đó mới nhìn qua ai cũng thấy hoàn toàn hợp lý, bởi vì đã làm việc và đóng góp cho xã hội suốt đời, ai cũng muốn sớm được nghỉ ngơi để hưởng phúc lợi của người về hưu sớm chừng nào tốt chừng ấy – không ai muốn kéo dài thêm một ngày nào!
Không ai ngờ rằng khi đào sâu vào nhiều mặt của vấn đề nầy, người ta lại thấy rằng muốn về hưu thoải mái trong lúc nầy không phải dễ – dựa trên sự phân tích tình trạng tài chánh xã hội với những con số dẫn chứng rõ ràng khiến nhiều người Mỹ… “sợ” chuyện về hưu.
Đúng là thực tế ít khi như ý mình muốn. Và lý do behind the scenes (hậu trường sân khấu) khiến cho nhiều người Mỹ “sợ” chuyện về hưu là vì theo một thăm dò cũng của cơ sở trên thì có đến 68% người Mỹ cảm thấy họ sẽ không thể có đủ tiền để về hưu một cách thoải mái!
Lý giải cho cái sợ nói trên, cơ sở tài chánh nổi tiếng Yahoo! Finance phân tích và đề ra rằng theo mức độ tăng giá và lạm phát hiện nay thì tổng giá trị thu nhập và tài sản kể cả nhà cửa của người muốn về hưu thoải mái cũng phải trên dưới $500.000! Và, cũng theo cơ sở thăm dò nói trên thì con số người Mỹ thật sự có khả năng dành dụm để về hưu với con số vừa nói chỉ có 12%, nói nôm na thì khoảng hơn 10 người chỉ có 1 mà thôi! Còn lại thì phải chịu đựng chật vật mọi bề khi về hưu!
Mới đây lại thêm một chuyện vừa được đưa ra cho thấy giới lập pháp Hoa Kỳ cũng đã để ý đến chuyện cải tổ 1 phúc lợi cơ bản cho người cao niên và gia đình mà nhiều thập niên qua đã bị quên lãng!
Trong tuần thứ hai của tháng 10 năm nay, theo Newsweek, một TNS của đảng Dân Chủ là Peter Welch (Vermont) đã đưa ra 1 dự luật nhằm gia tăng trợ giúp tử tuất lên $2900 cho phần nào phù hợp với mức độ lạm phát về khoản chi phí tang ma chôn cất nầy trên thị trường hiện nay.
Rất may, hai thượng nghị sĩ nổi tiếng là TNS Bernie Sanders của Vermont và TNS Dân Chủ Elizabeth Warren của Massachusetts cũng đã ký “đồng – bảo – trợ” cho dự thảo luật nầy.
Ông Welch viết trong một văn bản rằng: “Lệ phí tang ma là điều lo lắng cuối cùng trong tâm trí của những gia đình khi họ mất người thân. Nhưng bởi vì những khoản trợ giúp (phúc lợi: benefits) từ chính quyền được quy định để giúp người dân chi tiêu cho tang ma chôn cất đã không còn bắt kịp với mức độ tăng vọt của lạm phát – chi phí cho việc chôn cất một người thân đã trở thành vấn nạn nan giải cho nhiều gia đình người quá vãng.”
Cũng theo sự dẫn chứng của nguồn tin trên, giá tổng cộng của một dịch vụ thiêu và chôn cất chỉ $700 khi quy định trợ giúp tử vong là $255 được thông qua lần đầu tiên cách đây hơn nửa thế kỷ – nhưng đến nay, chi phí của gói dịch vụ giống như vậy tính trung bình cũng phải đến $6.280; theo Hội Giám Đốc Tang Ma Toàn Quốc (National Funeral Directors Association).
Và hơn nữa, nếu bạn muốn tổ chức đám tang có quan tài (hòm) nữa, thì chi phí đã sẽ tăng vọt lên đến khoảng $8.300.
Theo một chuyên viên tài chánh là Kevin Thompson thì đạo luật cấp $255 nói trên được thông qua từ 70 năm qua, và từ đó đến nay chưa từng được điều chỉnh theo lạm phát kể từ những năm 50s của thế kỷ trước (1950s)!!!
Tuy chưa ai dám chắc chắn rằng dự thảo luật tăng tiền trợ cấp tang ma mới đề xuất vừa nêu trên sẽ được thông qua nổi hay không; bởi vì đủ thứ rào cản từ chính trị đến ngân sách cho mỗi lần đề nghị như thế! Nhưng dù sao, chúng ta cũng thấy được một dấu hiệu đáng mừng vì sau quá nhiều thập niên bị bỏ quên, đến nay đã có một vài đại biểu cử tri thực sự đáp ứng nhu cầu thực tế mà đa phần dân chúng đã chịu đựng và tìm cách tự giải quyết như phải quyên góp tiền tang ma chôn cất từ công chúng mỗi khi có thân nhân qua đời, vv… từ lâu nay.
Đặt trường hợp dự luật nầy được thông qua, thì khoản trợ cấp tử tuất $2.900 nầy sẽ được bắt đầu áp dụng từ 2025 kèm theo một số điều kiện quy định nào đó để có thể hội đủ điều kiện cho phúc lợi nầy, chẳng hạn phải nộp đơn xin trong vòng không quá 2 năm sau khi người thân qua đời. Nếu vợ chồng không còn thì phúc lợi nầy có thể giao cho con, cháu, hay người giám hộ thừa kế (trustees), vv…
Dĩ nhiên, khi dự luật nói trên được thông qua và ký ban hành thành đạo luật thì lúc đó các văn phòng luật sư sẽ nắm vững và giúp mọi người tiếp cận phúc lợi nầy một cách dễ dàng và chính đáng. Lúc ấy chắc dân Mỹ nầy sẽ ít thấy những trường hợp nhà nhà phải quyên góp (raise funds for a funeral) mới đủ tiền chôn cất thân nhân!
Tuy nhiên, vấn đề chưa chấm dứt ở khía cạnh chi phí chôn cất mà thôi!
Từ một khoản trợ giúp dịch vụ tang ma $255 nếu được chấp thuận thông qua để áp dụng với trị giá nhân lên gần gấp 10 lần như vậy; thì thử hỏi còn mọi khoản chi khác thì sao? Nếu chính quyền không có biện pháp điều chỉnh thì những người dân cao niên không còn làm ăn trao đổi gì để có qua có lại với giá trị thương trường – làm sao có thể sống còn trong điều kiện đồng tiền của họ mỗi ngày mỗi mất giá trị như vậy?!
Một nghiên cứu mới nhất của Liên Đoàn Công Dân Cao Niên (Senior Citizens League) cho thấy rằng những người nhận phúc lợi An sinh Xã Hội (Social Security benefits) đã mất đến 20% khả năng mua hàng của họ trên thị trường hiện nay so với năm 2010. Cũng theo Liên Đoàn nói trên thì sự giảm mất nói trên có nghĩa rằng trung bình sự chi trả cho một người về hưu cần phải tăng thêm $4.440 mỗi năm thì mới đủ để duy trì khả năng mua hàng (purchasing power) mà họ đã có từ hơn một chục năm (1 thập niên) trước đây. Chính những sự lạm phát về giá cả sinh hoạt (nhà cửa xe cộ), dịch vụ, và hàng hóa đã đưa đến sự mất mát nầy.
Tóm lại, những vấn đề vừa nêu trên đã khiến cho người dân Mỹ sợ về hưu nhiều hơn là muốn được về hưu sớm. Một điều khó tin nhưng theo thống kê thì đang thực sự xảy ra trên xứ nầy!.
Phó Thường Dân/Trống Đồng News