Thời đại hiện nay mọi sự đang thay đổi mỗi ngày đến chóng mặt. Từ tốc độ chinh phục vũ trụ đến những con Covid-19 biến chủng làm cả thế giới xanh mặt, rồi phong trào chạy theo đầu tư vào đồng tiền ảo bitcoins chẳng biết đây là một cuộc cách mạng tiền tệ thật sự hay lại mang tai họa đến cho cả thế giới nầy?!
Tuy nhiên, một sự thay đổi trực diện nhất đối với sinh hoạt đời sống con người, đó là cái cách kết hợp vợ chồng, thành lập “gia đình” sinh con đẻ cháu để duy trì một quan hệ thủy chung “một mái nhà tranh hai quả tim vàng”, đôi khi nhiều gia tộc còn giữ được quan hệ tốt đẹp đến độ “tam đại đồng đường” vẫn hòa thuận ấm êm; và chính hình thức “gia đình” lâu nay vẫn được cho là đơn vị căn bản của xã hội loài người ấy đang chuyển mình đổi mới một cách đáng chú ý!.
Từ ngàn xưa cho đến gần đây, hai người nam và nữ (mới đây có nhiều nơi công nhận hôn nhân đồng giới thì hai người đồng tính vẫn xây dựng gia đình với nhau như bình thường) yêu thương và đồng lòng xây dựng một mái ấm gia đình tức là đồng cam cộng khổ chung sống dưới một mái nhà cho đến mãn đời mãn kiếp không xa rời nhau, trừ những trường hợp tai ương chết chóc không thể tránh khỏi, cực chẳng đả mới phải chịu cảnh “gãy gánh giữa đường” tức “chia uyên rẻ thúy” vợ chồng mỗi người mỗi ngã, hoặc âm dương cách biệt, ông góa vợ, bà góa chồng, cô đơn buồn bả (!) mà thôi.
Ngay đến những cặp gá nghĩa đá vàng với nhau rồi, dầu cho không hoàn toàn đồng lòng thuận ý với nhau, vẫn cố gắng mọi cách, để cứ ở chung nhà, nuôi con dưỡng cháu; chịu đựng nhau cho đến mãn đời chứ không hề nghĩ đến chuyện “đường ai nấy đi, nhà ai nấy ở” để tự giải thoát lấy cá nhân mình!
***
Chuyện đó cho đến bây giờ, nhiều người cho rằng đã “lỗi thời” và đã bắt đầu tìm cách để giải quyết cho mình, cho người, bằng cách sáng tạo ra kiểu sống mới, chưa từng có trước đây. Họ gọi đó là kiểu sống Living Apart Together, viết tắt là LAT – hiểu nôm na, theo Phó Thường Dân nầy tạm dịch thì đó là “sống chung nhưng mà riêng” hoặc “sống riêng nhưng mà chung” chắc đều là đúng ý nghĩa của lối sống đó cả.
Theo những con số thăm dò mới nhất thì những cặp chủ trương vẫn cưới nhau nhưng sẽ sống theo kiểu Living Apart Together (LAT) vừa nói tuy còn ít nhưng đã thấy dấu hiệu đang tăng theo tốc độ nhanh đáng kể.
Vậy thì kiểu sống LAT nói trên là gì, họ cụ thể là những ai? và tại sao nhiều người muốn sống theo kiểu đó?
Dưới đây là một số cặp điển hình theo dữ liệu của một số cơ quan thông tin. Trước hết đó là những người đã từng có gia đình riêng trước đây, như là bà Covington và ông George Sofis. Hai người vừa cưới nhau vào sáng ngày 5 tháng 12, 2021 với một lễ cưới đơn giản tổ chức trong vườn sau của một căn nhà trong vùng Thung Lũng Shenandoah (Valley) và đi hưởng tuần trăng mật ở Oregon. Sau đó, ai về nhà nấy. Một người ở McLean, Virginia; còn người kia thì về nhà mình ở cách đó 50 dặm thuộc thành phố Stafford.
Cặp vợ chồng mới cưới nầy dự trù sẽ sống riêng suốt trong 8 năm tới đây cho đến khi nào đứa con riêng nhỏ nhất của họ tốt nghiệp xong trung học. “Chúng tôi yêu cái dự tính cuối cùng mình sẽ sống chung với nhau. Nhưng điều nầy rất tốt cho sinh hoạt hiện nay, công việc làm ăn, và những đứa con khác nhau của chúng tôi,” Bà Covington 43 tuổi – một luật sư với 2 đứa con từ cuộc hôn nhân trước, và một con chó – nói về cuộc hôn nhân mới với Ông Sofis 48 tuổi – một bác sĩ chuyên môn đọc phim x-rays (radiologist) – đã có 4 con và 2 con chó.
Trường hợp trên là một trong nhiều cách chuyển hướng quan niệm hôn nhân gia đình trong xã hội con người so với thời trước. Nhiều cặp muốn “chung mà riêng” nầy đã từng lập gia đình trước đây và không muốn bứng gốc con cái ra khỏi căn nhà đang ở cùng với trường học và bạn bè chúng từng quen thuộc; hoặc không thể thực hiện những sự thay đổi đó vì những sự thỏa thuận đã được sắp xếp trong các hợp đồng hoặc án nghị cùng chung nuôi con khi ly dị (joint-custody arrangements) của tòa án.
Có những trường hợp khác, như vợ chồng sống với nhau, lâu ngày chày tháng sinh ra những bất đồng khó thể giải quyết được, nên mỗi người cần phải có một khoảng không gian riêng lâu dài để thử thách sự thiếu vắng nhau xem có thể sống vui vẻ hơn không – trước khi thực sự ly dị nhau.
Thực tế, khoảng thời gian sống riêng biệt đã cho họ những sinh hoạt linh động theo ý muốn và hoàn toàn độc lập – nhưng đôi khi trong nhiều trường hợp cũng giúp kéo họ trở lại gần nhau hơn.
Thống kê cho thấy con số những người cưới nhau và sống riêng (kể cả những cặp trong quân đội) – vẫn còn không nhiều nhưng đã gia tăng đến 4,8% trong thập niên vừa qua, lên đến con số 3,6 triệu người – theo những dữ liệu từ Văn Phòng Thống Kê (Census Bureau).
“Không còn chỉ có một kiểu mẫu duy nhất để định nghĩa cho vấn đề ‘lập gia đình’ của chúng ta,” Bà Susan Brown – một chuyên viên xã hội học và là đồng-giám-đốc của Trung Tâm Quốc Gia Nghiên Cứu về Gia Đình và Hôn Nhân tại trường đại học Bowling Green State University ở Ohio – đã nói như trên. “Chúng ta lập gia đình là nhằm mưu cầu hạnh phúc cũng như làm thỏa mãn nguyện vọng của riêng cá nhân mình, và hiện nay con người đang xác định mục tiêu đó bằng nhiều cách khác nhau.” Bà nói thêm: “Kiểu sống riêng nhưng vẫn là vợ chồng nầy là một phần của khuynh hướng biến hôn nhân trở thành cá nhân hóa, độc lập hóa nhiều hơn là ràng buộc cả hai với nhau trên đủ mọi khía cạnh”. Trong một cuộc nghiên cứu năm 2020, bà và các bạn đồng sự đã tìm thấy rằng con số những cặp vợ chồng mới cưới muốn sống riêng – không phải do họ bất đồng – chiếm tỉ lệ tăng hơn gấp đôi: lên 13% trong năm 2018 từ 6% trong năm 1980.
Có những trường hợp đáng chú ý như bà Rebecca Huff và chồng là Shawne Huff. Hai người cưới nhau và sống chung suốt 16 năm nhưng đã trải qua một giai đoạn bất đồng thật căng thẳng trong năm 2019. Tuy nhiên, họ đã không muốn ly dị. Thay vào đó, họ quyết định bán căn nhà của họ, dọn vào một khu chung cư (apartment building). Bà sống trong một căn ở tầng 3 với cô con gái; còn ông thì sống ở tầng 2 với cậu con trai cũng của chung hai người.
Bà Huff nay 50 tuổi đã viết trên trang mạng riêng của mình như sau: “Tôi yêu sự sống riêng biệt nầy. Nó cho tôi nhiều khoảng không gian và thời gian riêng cho chính mình hơn.” Ông Huff nay 54 tuổi đang làm quản trị viên cho một công ty bán xe, tuy cảm thấy nhớ mùi thức ăn mỗi buổi tối và những âm thanh lao xao của cả nhà, nhưng đã đánh giá cao giá trị của sự sống riêng. “Nó đã giúp tôi học được rất nhiều thứ và tôi vẫn đang học,” ông đã nói như vậy trên trang web headtopics.com
Rồi gia đình Huffs đã dọn trở lại vào chung trong một căn nhà hồi đầu năm nay, nhưng vẫn giữ những phòng ngủ riêng biệt và tiếp tục cho nhau những khoảng không riêng tư của mỗi người.
Sau khi cùng ăn sáng và làm việc ngoài vườn với nhau, Bà Huff cho biết, bà sẽ nói với chồng và các con rằng: chiều nay và cả phần ngày còn lại, bà muốn ở trong phòng riêng, nơi mà bà có một chiếc ghế nệm dài, một bàn làm việc, và một phòng tắm hơi.😊😍
Trở lại vấn đề trong chúng ta, nhất là những cặp vợ chồng của thế hệ “baby boomers” ở tuổi 60, 70+ thường đã sống chung với nhau hàng nhiều thập niên nên không còn tình cảm lãng mạn nồng nàn như lúc ban đầu, hoặc nói tệ hơn là đã “chán ngấy như cơm nếp” những cá tính khó chịu đựng của nhau và dường như quên hết những nét khả ái đáng yêu của người bạn đời đã hấp dẫn mình đến với họ ở buổi ban đầu – nhưng khó xử là vì truyền thống gia đình Á châu, vì con cháu dâu rễ, mặt mũi với sui gia, họ hàng – ít ai nghĩ đến chuyện ly dị!. Trong những trường hợp nầy thì các mẫu sống riêng bên trên có vẻ thật hấp dẫn phải không quí vị?!.
Vấn đề nầy còn rất nhiều sự bàn cãi, tranh luận rất phong phú. Nhiều ý kiến Pros, nhiều ý kiến Cons tức ủng hộ cũng có mà chống cũng có. Nhưng một điều chắc chắn là “tờ giấy hôn thú giống như một bản án chung thân” sẽ không còn chỗ đứng” trong những thế hệ mới nữa!. Chúng ta sẽ trở lại đề tài nầy và cả những lời khuyên để cứu vãn các tình huống khó khăn của các cặp bạn đời “boomers” (sinh ra thời hậu chiến) – từ các chuyên viên về vấn đề gia đình cũ và mới – trong những bài sau, khi có cơ hội. Cũng xin bạn đọc, ai có ý gì muốn đề xướng hay đóng góp, xây dựng về đề tài nêu trên, xin đừng ngần ngại gửi đến; chúng tôi sẽ rất vui được giới thiệu cùng bạn đọc xa gần của chúng ta.
Phó Thường Dân/Trống Đồng News
=========
ĐT LL: (909) 231-1506
www.trongdonglife.com/trongdongnews@hotmail.com
