Tin từ các hãng tin lớn của Mỹ như New York Post, Washington Post … đưa ra ngày 12 tháng 3 cho biết bà Giám đốc hàng “top” của Google ở Moscow báo cáo rằng những nhân viên an ninh Nga đã gõ cửa nhà bà hồi tháng 9, đe dọa sẽ nhốt tù bà nếu một “app” đã làm tức giận TT Nga Vladimir Putin không được gỡ bỏ trong vòng 24 giờ đồng hồ.
Khi công ty Google lập tức đổi chỗ ở cho bà đến một phòng khách sạn dưới một tên giả, nhưng những nhân viên tình báo đó đã không bị đánh lừa. Chỉ vài tiếng đồng hồ sau đó, cái “app” được phác thảo để giúp dân Nga ghi danh biểu quyết chống Putin đã biến mất trên Google. Và cả Apple – là công ty có đại diện chính ở Moscow cũng đã bị đe dọa tương tự như vậy.
Những sự đe dọa đó là một phần của một nỗ lực lớn hơn bởi chính quyền Putin nhằm hạn chế sự chống đối trong nội tình nước Nga – một phương sách giúp ông nầy vẫn giữ được quyền hành khi thường dân Nga bị cách ly hoàn toàn đối với tin tức bên ngoài.
Kế hoạch trên cũng bao gồm hạn chế – và cuối cùng cấm cửa luôn – Facebook và Twitter và bắt phạt tổng cộng $120 triệu những công ty kỹ thuật nào bị tố chống lại những sự kiểm duyệt của chính quyền Nga.
Chính sách kiểm soát nầy cũng bao gồm sự ra lệnh cho 13 công ty kỹ thuật lớn nhất thế giới giữ nhân viên ở lại Russia, nơi mà họ phải đương đầu với nguy cơ có thể bị bắt giữ bất cứ lúc nào hoặc tệ hơn thế nữa, – một chính sách mà nhiều hãng tin cho biết các giám đốc điều hành truyền thông Mỹ xem như “luật bắt giữ con tin” (hostage law).
Kể từ khi cuộc chiến nầy bắt đầu ngày 24 tháng 2 vừa qua, Putin đã cô lập, bịt mắt người dân Nga thêm nữa bằng cách đe dọa những phóng viên hãng tin có thể bị ở tù đến 15 năm vì tội loan truyền “fake news” (tin xạo, tin giả, không đúng sự thật), hoặc bất cứ điều gì không đồng nhất với thông tin của chính quyền Nga (Kremlin).
Hầu hết các thông tín viên nước ngoài đã rời khỏi Moscow, và các tờ báo độc lập của Nga cũng đóng cửa luôn, nhân viên và phóng viên của họ cũng tìm đường chạy trốn khỏi nước nầy bằng nhiều cách khác nhau.
Tin mới nhất, đưa ra hôm 13 tháng 3/22 cho biết các người xử dụng Instagram ở Nga đã từng được thông báo rằng dịch vụ nầy sẽ đóng cửa bắt đầu vào lúc nửa đêm Chủ Nhật nầy, sau khi chủ nhân của Instagram là Meta Flatforms tức diễn đàn Facebook cho biết tuần trước rằng họ sẽ cho phép những người xử dụng mạng xã hội của họ ở Nga được đưa lên những tin nhắn như: “Death to the Russian invaders”, tạm dịch: “Những quân xâm lược Nga phải chết” hoặc “Tử hình những quân xâm lược Nga”…
Trước đây 2 ngày, tức 11 tháng 3, 2022 – chính quyền Russia đã cấm dịch vụ Instagram và mở một hồ sơ tội phạm đối với chủ nhân Meta/Facebook khi họ tố cáo công ty nầy là một tổ chức khủng bố cực đoan.
Ủy ban điều tra truyền thông của Nga cho biết: “Một vụ khởi tố tội phạm đã bắt đầu đối với những sự kêu gọi hành động sát nhân một cách bất hợp pháp và kêu gọi bạo động chống nhân dân Liên Bang Nga bởi những nhân viên của công ty Meta của Mỹ – công ty làm chủ hệ thống truyền thông xã hội Facebook và Instagram.”
Hiện chưa biết rõ những hậu quả của vụ truy tố tội phạm nầy có thể là những gì. Ủy ban nói trên cho biết sự thay đổi chính sách vốn có của Facebook là cấm phổ biến những tin nhắn có nội dung khích lệ hận thù, bạo lực – có thể vi phạm những điều khoản qui định trong luật hình sự Nga về những sự kêu gọi công khai hoạt động khủng bố quá khích. Và ủy ban nầy cho biết họ đã nộp đơn truy tố vụ nầy ở tòa để chính thức xem Meta như một tổ chức cực đoan khủng bố và cấm mọi hoạt động của họ ở Nga.
Các dịch vụ Facebook, Instagram và WhatsApp của công ty Meta đã và đang rất phổ biến ở nước Nga, với 7,5 triệu, 50,8 triệu, và 67 triệu người xử dụng tương ứng lần lượt theo thứ tự trước sau của 3 dịch vụ nầy ở Nga trong năm ngoái – theo dữ liệu của cơ quan truyền thông mạng Insider Intelligence.
Riêng WhatsApp sẽ không bị ảnh hưởng bởi những quyết định truy tố nầy, bởi vì cơ quan thông tấn Nga (RIA) đã dẫn một nguồn tài liệu cho rằng hoạt động của cái App nầy cũng giống như là phương tiện để nói chuyện với nhau chứ không phải là một diễn đàn nhằm đưa thông tin lên đó.
Meta cho biết sự thay đổi tạm thời nhằm cho phép bày tỏ tư tưởng chính trị là có vi phạm nguyên tắc thông thường của họ. Hội đồng giám sát của công ty nầy cho biết hôm Thứ Sáu 12 tháng 3, 2022 rằng họ đã theo dõi một cách rất cẩn thận cuộc chiến ở Ukraine, và cả cách mà Meta đang phản ứng lại. (Thùy Dương/T.Đ. News TH)