Như mọi năm, vì nhu cầu và đời sống chúng ta hàng năm đều thay đổi, vào đầu năm mới thì các tiểu bang thường cho áp dụng những luật pháp mới hay thay đổi hay chỉnh lại những luật pháp cũ để phù hợp với đời sống của chúng ta hơn. Năm 2020 này cũng vậy, tiểu bang California cũng có nhiều luật thay đổi mới.
Tuy nhiên, một trong những thay đổi mà làm nhiều người Việt chúng ta lo lắng nhất đó là điều luật Assembly Bill No. 5. Sở dĩ điều luật này làm nhiều người Việt chúng ta tại California lo lắng là vì luật này ảnh hưởng trực tiếp tới nghề tóc và móng tay và hai ngành ghề này là món nghề chính cho rất nhiều người dân Việt chúng ta tại California nói riêng và trên toàn đất Hoa Kỳ nói chung.
Khi nói tới đi làm thì người chủ có thể trả lương cho nhân viên bằng hai cách: trả theo W-2 hay trả theo 1099-Misc. Trả lương theo W-2 có nghĩa là người nhân viên này là công nhân (employee) của hảng/tiệm/một thương mại nào đó. Trả lương theo 1099-Misc có nghĩa là người nhân viên này không phải là công nhân của hảng/tiệm/thương mại này mà người nhân viên này là công nhân độc lập (independent contractor). Vậy thì hai cách này khác nhau như sao?
Khi trả lương theo W-2 thì trong mỗi giấy trả lương cho người công nhân (employee) người chủ phải trừ ra tối thiểu là tiền thuế cho liên bang và thuế cho tiểu bang. Người chủ sẽ phải đưa những tiền thuế này đóng cho liên bang và tiểu bang. Ngoài ra, nếu hảng/tiệm/thương mại mà có chương trình bảo hiểm sức khoẻ hay những chương trình gây quỹ cho về hưu như 401K thì những món tiền này cũng được trừ ra trong giấy trả lương. Còn lại bao nhiêu sau khi trừ đi các chi phí (deductions) thì mới đưa cho người công nhân. Ngoài ra, người chủ phải chịu trách nhiệm trả tiền bảo hiểm cho công nhân để bảo vệ công nhân trong những trường hợp bị thương tích trong lúc đang đi làm (Worker Compensation Insurance). Quan trọng hơn là theo luật lao động người chủ phải coi giờ làm việc của công nhân để bảo đảm là công nhân phải có được giờ nghỉ giải lao và giờ ăn trưa trong ngày làm việc. Mỗi ngày người công nhân chỉ phải làm 8 tiếng mà thôi, nếu người công nhân làm trên 8 tiếng thì người công nhân phải được trả tiền thêm (Over time). Ngoài ra, đi làm thì phải được trả một lương tối thiểu (Minimum Wage), năm 2020 tiền lương tối thiểu của tiểu bang California đã được lên $13 cho mỗi giờ làm việc. Cuối năm thì người chủ sẽ dùng giấy thuế W-2 để báo cho sở thuế (Internal Revenue Service) là trong năm vừa qua họ đã trả cho người công nhân này tổng cộng là bao nhiêu tiền và đã đóng bao nhiêu tiền thuế với liên bang và tiểu bang cho người công nhân này.
Khi trả lương theo 1099-Misc, thì người chủ không phải trừ thuế ra, người chủ không phải đóng thuế cho liên bang và tiểu bang cho người nhân viên. Ngoài ra, người chủ không cần phải mua bảo hiểm cho thương tích trong khi làm việc (Worker Compensation) cho người nhân viên, không phải coi chừng giờ làm việc của người nhân viên, không phải lo trả tiền over time cho người nhân viên, và cũng không phải lo trả tiền lương tối thiểu (Minimum wage) cho người nhân viên. Nói chung là không cần phải có trách nhiệm với người công nhân. Cuối năm thì người chủ sẽ dùng giấy thuế 1099-Misc để báo cho sở thuế là trong năm vừa qua họ đã trả cho người nhân viên này bao nhiêu tiền mà thôi.
Từ trước tới nay thì các tiệm tóc hay tiệm nail thường là trả lương cho các thợ theo giấy 1099-Misc. Trả lương theo kiểu này thì người chủ cũng như người thợ đều thoải mái hơn trong việc điều đình tiền lương và trả theo cách phù hợp với từng gia đình. Ngoài ra, người thợ sẽ tự chịu trách nhiệm về đóng thuế cho sở thuế. Người chủ thì không phải lo trả tiền này tiền nọ cho nhân viên và người nhân viên thì cũng vui vẻ hơn khi thấy giấy lương của mình không bị trừ đi nhiều. Tuy nhiên, trong vài năm vừa qua đã có rất nhiều nhân viên trong đó có nhiều thợ tóc, thợ nail, người làm nhà hàng, vv… đã khiếu nại lên sở lao động (Department of Labor) về những người chủ của các tiệm/hảng/thương mại đã không trả tiền lương cho họ theo đúng cách trả cho công nhân, và họ đòi sở lao động bắt các thương mại này bồi thường những trả lương thiếu sót và phải đóng tiền phạt cho họ. Những vụ kiện này không dễ thắng; tuy nhiên, cũng đã gây một “cơn sóng” về thưa kiện tại sở lao động.
Vào ngày 9 tháng 9, năm 2019 thì luật Assembly Bill No.5 đã được chấp thuận và được đưa vào luật pháp. Luật này được dựa vào vụ thưa kiện Dynamex Operations West, Inc. v. Superior Court of Los Angeles (2018) 4 Cal.5th 903. Luật này lập ra nhằm mục đích để định nghĩa rõ hơn khi nào người nhân viên là công nhân (employee) khi nào người nhân viên là công nhân độc lập (independent contractor). Có nhiều tiệm tóc hay tiệm nail đã rất lo lắng khi luật này đã phát hành vì sợ bị vi phạm luật nếu làm không đúng và đã đổi tất cả chương trình trả lương cho thợ thành W-2 cho chắc ăn. Tuy nhiên, nếu hiểu vào chi tiết của luật này thì các tiệm tóc hay tiệm nail vẫn có thể trả tiền lương cho các thợ bằng 1099-Misc. Ngoài ra, để làm cho đúng luật thì các thương mại này phải áp dụng cách cư xử với các nhân viên cho thật đúng với luật đã đưa ra thì mới không bị vi phạm luật pháp.
Xin quí vị đón xem Phần II sẽ viết chi tiết về luật Assembly Bill No. 5 và cách áp dụng cho luật này.
Bước sang thềm năm mới, chúng tôi xin kính chúc quí vị một năm mới Canh Tý an khang, thịnh vượng, phát đạt, và vạn sự như ý.
Luật sư Vân Mai Nguyễn (909- 397-4000) cùng với luật sư Robert Tân Nguyễn (714-839-3991) đã và đang phục vụ cộng đồng Việt Nam tại Quận Cam hơn 15 năm vừa qua và tại Pomona hơn 10 năm vừa qua. Chúng tôi rất hân hạnh và mong được tiếp tục phục vụ cộng đồng Việt Nam tại Orange County, Pomona, Riverside, San Bernardino, Corona, v.v…nói riêng và Inland Empire nói chung trong những năm tới đây. Đến với văn phòng chúng tôi quí vị sẽ luôn luôn nhận được những sự giúp đỡ ân cần nhất, những lời khuyên về luật pháp chân thật nhất, và đặc biệt là quí vị lúc nào cũng được liên lạc trực tiếp với các luật sư. Văn phòng chúng tôi sẵn sàng biện hộ và bảo vệ quyền lợi của quí vị.
